Παν Μέτρον Άριστον;

Ο Κλεόβουλος ο Λίνδιος διατύπωσε το ρητό «Μέτρον Άριστον» και με το πέρασμα του χρόνου έγινε «Παν Μέτρον Άριστον». Σήμερα το ρητό χρησιμοποιείτε με την έννοια ότι θα πρέπει να αποφεύγουμε τις ακρότητες και τις υπερβολές και να λειτουργούμε με κάποιο μέτρο και όχι ανεξέλεγκτα. Κάθε μέτρο που μας βάζει όρια είναι «Άριστο», είναι αγαθό.

Προκύπτουν όμως δύο ερωτήματα και σας τα καταθέτω. Οποιοδήποτε μέτρο είναι άριστο; Σε κάθε μας πράξη, συμπεριφορά, έκφραση κλπ, μπορεί ο καθένας μας να ορίζει ένα μέτρο αυθαίρετα και όπως του αρέσει, ή όπως τον συμφέρει, ή όπως αυτός νομίζει; Στη διατροφή μου πρέπει να έχω ένα μέτρο. Πώς θα καθορίσω το μέτρο για μια καταπληκτική σοκολάτα; Πως θα καθορίσω μέτρο όταν η γεύση μου «με γαργαλάει»; Σε λογικά πλαίσια είναι η απάντηση. Μα το έχουμε ξαναπεί. Το μυαλό μου είναι ένας καλός δικηγόρος, που πάντα με δικαιώνει απέναντι στον εαυτό μου και στην αυτοκριτική μου. Θέλει πολύ δουλειά για να βρούμε αυτά τα λογικά πλαίσια και να περιορισθούμε σε αυτά.

Το δεύτερο ερώτημα, μπορεί να κατανοηθεί μόνο, από εκείνους, που σε κάποια περίπτωση στη ζωή τους, έχουν ξεπεράσει τα όρια και έχουν αφήσει το μέτρο στην άκρη. Πρόκειται για εκείνες τις περιπτώσεις που, σε πλήρη διαύγεια, οδηγείσαι στην καταστροφή και όμως δεν θες να σταματήσεις. Πρόκειται για αυτό που στη λογοτεχνία έχει αποδοθεί θαυμάσια και με πάρα πολλούς τρόπους. Μιλάμε για το πάθος. Λίγοι απ’ αυτούς που μπήκαν στην αγνή περιοχή του πάθους έχουν επιστρέψει ανεπηρέαστοι. Όποιοι αφήνουν το μέτρο και περνάνε τα όρια, διαισθάνομαι ότι βρίσκονται σε ένα άλλο κόσμο. Σε ένα κόσμο, που οι υπόλοιποι ελάχιστα μπορούμε να προσεγγίσουμε. Το πέρασμα στο κόσμο του πάθους οδηγεί σε δεινά και καταστροφή.

Για ποιο λόγο ο ορειβάτης ξεπερνά τα όρια και παίζει με τη ζωή του; Μόνο αν το ζήσει κανείς μπορεί να καταλάβει. Για ποιο λόγο ο χαρτοπαίκτης καταστρέφει τη ζωή του και τη ζωή των γύρω του; Άγνωστος κόσμος για τους «απέξω».

Οι περισσότεροι άνθρωποι ζούνε στην περιοχή του μέτρου, έστω και αν διευρύνουν τα όρια. Μας αρέσει να εξιδανικεύουμε καταστάσεις και να πιστεύουμε ότι ξεπερνάμε τα όρια. Προσπαθούμε έτσι, να νιώσουμε αυτό που κάποιοι νιώθουν στην αγνή περιοχή του πάθους. Κάτι είναι και αυτό. Η ψευδαίσθηση είναι ένα εργαλείο που κάποιες φορές κάνει καλά τη δουλειά του.

Μένει μόνο κάτι τελευταίο. Ο Νίκος Καζαντζάκης, στο βιβλίο του «ταξιδεύοντας στην Ιαπωνία» περιγράφει με ένα πολύ όμορφο τρόπο τη σημασία της λέξης «φουντόσιν» που σημαίνει «Να κρατάς την καρδιά σου ασάλευτη. Ασάλευτη μπροστά από την ευτυχία και τη δυστυχία.». Διαβάστε το μικρό απόσπασμα εδώ.

Αναρωτιέμαι. Μήπως μπορούμε να αφήσουμε το μέτρο και να περάσουμε τα όρια με ασφάλεια, κρατώντας την καρδιά μας ασάλευτη; Βρισκόμαστε άραγε τότε, στην καθαρή περιοχή του πάθους; Είναι αυτός ένας τρόπος να πλησιάζεις τη φωτιά πολύ κοντά χωρίς να καίγεσαι;