Η ένδοξη τεμπελιά του "δεν κάνω τίπτοτα"

 

Όταν δεν κάνουμε τίποτα λόγω του ότι έτσι τυχαίνει (π.χ. μια αναβολή μιας προγραμματισμένης εργασίας, ή, μια αναγκαστική άδεια, ή, η αργία της Κυριακής) αυτό δεν είναι «ένδοξη μορφή τεμπελιάς, η φιλοσοφική μορφή», όπως λέει ο Ρόλαν Μπάρτ σε μια συνέντευξή του. Με άλλα λόγια δεν είναι το γνήσιο «δεν κάνω τίποτα», είναι μια επιβεβλημένη τεμπελιά, και έχει όνομα, λέγεται πλήξη.

Μια άλλη μορφή οδυνηρής τεμπελιάς, είναι  το να πέφτεις στο κρεβάτι με τις σκέψεις να στριφογυρίζουν και να είσαι κάπως εξουδετερωμένος. Αυτή η αδράνεια δεν είναι πάλι το γνήσιο «δεν κάνω τίποτα». Ούτε είναι γνήσιο «δεν κάνω τίποτα», το βύθισμα στην αδράνεια της τηλεόρασης. Το όνομα αυτής της τεμπελιάς είναι αποχαύνωση.

Το γνήσιο «δεν κάνω τίποτα» είναι όταν κάνεις κάτι χωρίς να περιμένεις κάτι απ’ αυτό. Ο Ρόλαν Μπάρτ στη συνέντευξή του αναφέρει τη ζωγραφική και το πλέξιμο. Να ζωγραφίζεις η να πλέκεις άσκοπα, και να σου είναι αδιάφορο αν το έργο σου θα τύχει αναγνώρισης. Να μην σε κυριεύει η επιθυμία να το τελειώσεις.

Μια άλλη μορφή ένδοξης τεμπελιάς είναι η ενασχόληση με τα λουλούδια και τον κόσμο των φυτών. Έτσι ευαίσθητα που είναι δεν σου αφήνουν περιθώρια να περιμένεις κάτι απ’ αυτά.

Διάφορες άλλες δραστηριότητες, όπως η γυμναστική, ο χορός, η μουσική, μπορούν να αποτελέσουν μορφές ένδοξης τεμπελιάς αρκεί να αφαιρεθεί ο σκοπός και κάποιο αναμενόμενο όφελος. Βέβαια όλες αυτές η δραστηριότητες επιφέρουν ευπρόσδεκτο όφελος, αλλά το όφελος αυτό δεν πρέπει να είναι σκοπός.

Η επιλογή της δραστηριότητας, που οδηγεί στην ένδοξη τεμπελιά, θα πρέπει να γίνει με μοναδικό κριτήριο «το άσκοπο της δραστηριότητας»

Σαν πρώην ορειβάτης έχω αναρωτηθεί πολλές φορές τι είναι αυτό που με κινητοποιούσε και βάδιζα 8, 10 ή και 12 ώρες στα βουνά.  Υπάρχουν αρκετές απαντήσεις σ’ αυτό το ερώτημα. Η δική μου απάντηση είναι ότι δεν είχα τίποτα να κερδίσω, ήταν το βάδισμα για το βάδισμα, μια μορφή μη επιβεβλημένης «γνήσιας τεμπελιάς».   

Σημείωση: αφορμή για το άρθρο ήταν μια συνέντευξη του Ρόλαν Μπάρτ σχετικά με την τεμπελιά. Σε άλλο άρθρο Περί Τεμπελιάς το θέμα τέθηκε από μια άλλη οπτική. Είναι ενδιαφέρον να παρατηρώ την σκέψη μου σε διάφορες εκφάνσεις της.