Τρία ερωτήματα Περί Τέχνης

Τι διαφοροποιεί ένα έργο τέχνης από ένα απλό δημιούργημα;

Με άλλα λόγια, αν έχουμε δύο πανομοιότυπα δημιουργήματα είναι και τα δύο έργα τέχνης; Ποια είναι τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που θα κατατάξουν το ένα σαν έργο τέχνης και το άλλο σαν ένα απλό δημιούργημα; Κατά την ταπεινή μου γνώμη, η απάντηση στο πρώτο ερώτημα είναι ότι και τα δύο πανομοιότυπα δημιουργήματα είναι έργα τέχνης, αν μας προκαλούν συναισθήματα και μεταφέρουν ένα μήνυμα, καθολικό ή προσωπικό του καλλιτέχνη, πιθανόν διαφορετικό για τον καθένα, και σαν κριτήριο δεχθούμε τη θεωρία που ορίζει την τέχνη σαν μία γλώσσα επικοινωνίας και διέγερσης συναισθημάτων. Διαφορετικά, αν υιοθετήσουμε τον ορισμό που θέλει την αυθεντικότητα σαν βασικό χαρακτηριστικό ενός έργου τέχνης, θα πρέπει να εντοπίσουμε το πρωτότυπο.

Το δωμάτιο της Μαίρης

Έχω διατυπώσει την άποψη, ότι μπορούμε να προσεγγίσουμε καταστάσεις και γεγονότα μέσα από την εμπειρία των άλλων. Μπορούμε, δηλαδή, να αισθανθούμε τον πόνο, τη χαρά, τη λύπη και να βρεθούμε πολύ κοντά στην εμπειρία που έχει κάποιος άλλος. Με ιδιαίτερη έμφαση στο «προσεγγίσουμε», που δεν σημαίνει υποκαθιστώ, ο βαθμός προσέγγισης είναι διαφορετικός για τον καθένα και εξαρτάται από αρκετούς παράγοντες. Η κουλτούρα, η κληρονομικότητα, η φαντασία, η ανατροφή και το κοινωνικό περιβάλλον, είναι μερικοί από τους παράγοντες που καθορίζουν το βαθμό προσέγγισης.

Η ερμηνεία των γεγονότων

Ένα ποτήρι είναι γεμάτο μέχρι τη μέση. Είναι το ποτήρι μισογεμάτο ή μισοάδειο; Η απάντηση «μισογεμάτο» δηλώνει αισιοδοξία, ενώ το «μισοάδειο» δηλώνει απαισιοδοξία. Το γεγονός είναι, ότι το ποτήρι είναι γεμάτο μέχρι τη μέση. Η ερμηνεία του γεγονότος δηλώνει αισιοδοξία ή απαισιοδοξία. Δεν είναι τα γεγονότα αυτά καθαυτά που μας κάνουν χαρούμενους ή λυπημένους, αλλά η ερμηνεία που δίνουμε σ’ αυτά.