Ο πολιτισμός και η οργανωμένη αντίσταση

 

Όταν τα αισθητήρια του ανθρώπου τον προειδοποιούν για κάποιο κίνδυνο, ενεργοποιούνται στον εγκέφαλο συγκεκριμένες δομές, που  προτρέπουν τον άνθρωπο σε φυγή ή αντίσταση. Η επιλογή γίνεται με κριτήριο το μικρότερο κόστος για τη ζωή.

Στη σημερινή κοινωνία η επίθεση του κεφαλαίου δεν απειλεί  άμεσα τη φυσική υπόσταση του ανθρώπου, αλλά απειλεί όλα αυτά που τον συγκροτούν σε σύγχρονο άνθρωπο, δηλαδή την παιδεία του, τις ευαισθησίες του και την ψυχολογική του συγκρότηση (φόβος, ανασφάλεια κλπ), αλλά και τον πλανήτη ολόκληρο.

Το δίλημμα παραμένει το ίδιο: φυγή ή αντίσταση.

Η φυγή εκφράζεται με τον αναχωρητισμό και το αποτράβηγμα στο περιθώριο των εξελίξεων, αναμένοντας μια καλύτερη εξέλιξη για την οποία προσωπικά δεν θα έχουμε συνεισφέρει τίποτα. Η φυγή έχει τα πλεονεκτήματά της. Μένεις αλώβητος και στο τέλος επωφελείσαι κιόλας. Ειδικά σήμερα το καπιταλιστικό σύστημα παρέχει άπειρες «φυγές» για όλα τα βαλάντια και όλους τους ανθρώπους. Σε μερικές μάλιστα χώρες οι άνθρωποι από παράδοση ρέπουν στη φυγή. Στην Ινδία του σήμερα οι πολίτες αποδέχονται ακόμα τις «κάστες», παρόλο που επίσημα έχουν καταργηθεί. Στις Αραβικές χώρες, η φυγή λέγεται αυτοκτονία για να φθάσουμε στο παράδεισο. Στις σύγχρονες ευρωπαϊκές κοινωνίες η φυγή παίρνει τη μορφή της κατανάλωσης, της καριέρας, των σπορ και οτιδήποτε μπορεί να ευχαριστήσει και να αποπροσανατολίσει.

Η αντίσταση συνεπάγεται ξόδεμα μεγάλου μέρους της ενέργειάς μας σαν συνεισφορά στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Η αντίσταση απαιτεί να αντιταχθούμε στο ρεύμα και αυτό απαιτεί ενέργεια, που μπορεί και να μην τη διαθέτουμε όλοι μας.

Η επιλογή, έτσι όπως έχει κωδικοποιηθεί μέσα μας, είναι αυτό που κοστίζει λιγότερο, δηλαδή το αποτράβηγμα στην άκρη και όχι ο αγώνας και η αντίσταση. Αυτός είναι ο λόγος που οι συμπολίτες μας δεν αντιστέκονται σ’ αυτόν τον πρωτοφανή βιασμό της κοινωνίας.

Δεν είναι το «δόγμα του ΣΟΚ». Αυτό λειτουργεί σε περιορισμένο διάστημα, όταν δεχόμαστε τα πρώτα απανωτά χτυπήματα. Θα μπορούσε λοιπόν κανείς να βγάλει το συμπέρασμα ότι, η φυσική εξέλιξη των πραγμάτων είναι αυτή που φαίνεται. Αποδοχή και υποτέλεια. Θα ήταν έτσι, αν ο άνθρωπος δεν είχε αναπτύξει αυτό που λέγεται ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ.

Κοινωνίες που έχουν ένα υψηλό επίπεδο πολιτισμού, αντιμετωπίζουν πολύ πιο εύκολα τέτοιου είδους επιθέσεις, απ’ ότι κοινωνίες στις οποίες κυριαρχεί η απλοϊκή σκέψη, που είναι κατάλληλη μόνο για απλές περιπτώσεις κινδύνου.

Είναι ξεκάθαρο ότι στη χώρα μας έχουμε έλλειμμα πολιτισμού. Αυτό δυσκολεύει τους ανθρώπους να κάνουν επιλογή τους την αντίσταση. Και το έλλειμμα πολιτισμού δεν είναι μόνο στον απλό πολίτη, αλλά και στους εκλεγμένους αντιπροσώπους του.

Τι θα πρέπει να γίνει λοιπόν; Θα περιμένουμε να εκπολιτιστούμε για να αντιδράσουμε;

Όχι ακριβώς. Αντιδρώντας εκπολιτιζόμαστε. Αρχίζουμε τον εκπολιτισμό μας με τη συμμετοχή μας στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Θα πρέπει να αρχίσουμε να ενδιαφερόμαστε για το τι γίνεται γύρω μας. Πολλοί συμπολίτες μας έχουν επαφή με τις εξελίξεις μόνο από τις ειδήσεις που ακούνε στο ραδιόφωνο στη πορεία προς τη δουλειά τους. Για να διαβάσει κάποιος ένα άρθρο σαν αυτό χρειάζεται χρόνος. Χρόνος που είναι δυσεύρετος. Σήμερα η γνώση διαχέεται περισσότερο από κάθε άλλη εποχή. Η επικοινωνία και η ανταλλαγή απόψεων είναι επίσης χαρακτηριστική για την εποχή μας. Εκπολιτιζόμαστε μέσα από την συμμετοχή μας στα κοινά.

Η οργανωμένη αντίσταση, σε αντιδιαστολή με τις ενστικτώδεις και σπασμωδικές αντιδράσεις, αποτελεί  στοιχείο Πολιτισμού. Το να μπορούμε να συμφωνήσουμε σε κάτι και να οργανώσουμε κάτι, είναι βήμα προς τον εκπολιτισμό μας. Οργανωμένη αντίσταση που δεν θα έρχεται σε αντιπαράθεση με τον μη οργανωμένο συμπολίτη μας. Οργανωμένη αντίσταση που θα συσπειρώνει πολίτες, παρά θα τους χωρίζει.