Ελεύθερος χρόνος και χρήμα

Ελεύθερος χρόνος και χρήμα είναι ζητούμενο για τους περισσότερους ανθρώπους, με δεδομένο βέβαια ότι είναι υγιείς. Στους περισσότερους ανθρώπους λείπει το ένα από τα δύο. Το άρθρο αυτό δεν απευθύνεται σ’ αυτούς που διαθέτουν και τα δύο. Απευθύνεται σε εκείνους που προσπαθούν να ισορροπήσουν τη ζωή τους ανάμεσα στα δύο.

Κάποιοι κυνηγούν αποκλειστικά το χρήμα με έλλειμα στον ελεύθερο χρόνο, και κάποιοι διαθέτουν άπλετο ή και απεριόριστο χρόνο αλλά δεν διαθέτουν χρήμα. Ανάμεσα στα δύο άκρα έχουμε αρκετές αποχρώσεις. Το ερώτημα είναι: ποιο είναι το μίγμα για μια ισορροπημένη ζωή;

Για να απαντηθεί το ερώτημα θα πρέπει πρώτα να διευκρινισθεί τι νοείται σαν «ισορροπημένη ζωή» και γιατί θα πρέπει να υπάρχει ένα μίγμα των δύο αυτών αγαθών για την επίτευξη του στόχου «ισορροπημένη ζωή».

Επειδή σχεδόν ο κάθε άνθρωπος θεωρεί ότι η ζωή του είναι ισορροπημένη – αλήθεια πώς να αποδεχθούμε ότι ζούμε ανισόρροπα; - προσδιορίζω την ισορροπημένη ζωή εκείνο τον τρόπο ζωής που προάγει την ψυχική και σωματική υγεία. Με βάση αυτόν τον ορισμό, δεν είναι ισορροπημένη μια ζωή που το άτομο αναγκάζεται να δουλεύει εξαντλητικά ωράρια, με αποτέλεσμα να απομακρύνεται από τα αγαπημένα του πρόσωπα. Δεν είναι ισορροπημένη μια ζωή, που οι στόχοι του ατόμου έχουν σαν αποτέλεσμα την ψυχική και σωματική καταπόνηση και εξάντληση του. Για παράδειγμα, δεν είναι ισορροπημένη η ζωή ενός ανθρώπου που αναγκάζεται να ταξιδεύει συνεχώς στα διάφορα σημεία της υφηλίου. Δεν είναι ισορροπημένη η ζωή ενός ανθρώπου που στην κλίμακα των αξιών του το χρήμα είναι στην κορυφή.

Το γιατί θα πρέπει να υπάρχει ένα μίγμα χρόνου και χρήματος προκειμένου να έχουμε μια ισορροπημένη ζωή, είναι πιο εύκολο να απαντηθεί, είναι σχεδόν αυτονόητο. Χωρίς χρήματα, δεν μπορείς να ανταποκριθείς ούτε καν στο στοιχειώδη τρόπο ζωής ενός πολιτισμένου ανθρώπου. Χωρίς χρόνο, η ζωή δεν μπορεί να είναι ισορροπημένη, γιατί η ψυχή και το σώμα χρειάζονται το χρόνο για να βρίσκονται σε υγιή κατάσταση.

Σχετικά με το κεντρικό ερώτημα - ποιο είναι το μίγμα για μια ισορροπημένη ζωή - νομίζω ότι ο καθένας μας μπορεί να το προσδιορίσει αν

1.     Αποφύγει να ωραιοποιήσει την ζωή του «ισορροπημένη» αβασάνιστα και χωρίς πολλή σκέψη. Για παράδειγμα, πολύ εύκολα βαφτίζουμε ισορροπημένη μια κατάσταση υπερεργασίας λέγοντας: «μου αρέσει η δουλειά μου». Το μυαλό μας βρίσκει πολύ εύκολα επιχειρήματα για να δικαιολογεί τις επιλογές μας. Το θέμα είναι: αυτές οι επιλογές μας, μας φέρνουν κοντά σε μια ισορροπημένη ζωή ή μας απομακρύνουν;

2.     Καταφέρει να αποφύγει τον καταναλωτισμό γράφοντας μια λίστα με τα ποιο ουσιαστικά πράγματα στη ζωή του. Η δημιουργία μιας τέτοιας λίστας, με δεδομένο ότι θα εμπεδωθεί και δεν θα μείνει στο συρτάρι, είναι το κλειδί για να βρούμε «πόσο χρήμα» θα περιέχει το μίγμα. Αν ερωτηθώ ποια είναι αυτά τα «ουσιαστικά πράγματα», μπορώ να σας απαντήσω μόνο παραπέμποντας στο πνεύμα αυτού του Blog.

3.     Λάβει υπόψιν ότι η αναλογία ελεύθερου χρόνου και χρήματος στο μίγμα δεν μπορεί να είναι αυστηρά καθορισμένη. Στις διάφορες φάσεις της ζωής του ατόμου αυτή η αναλογία αλλάζει. Ο νέος άνθρωπος, που μόλις τώρα δημιουργεί τα θεμέλια της ζωής του, δεν μπορεί να έχει το ίδιο μίγμα με τον συνταξιούχο. Εδώ είναι το σημείο που το μυαλό-δικηγόρος θα δικαιολογήσει και πιθανόν λάθος επιλογές.

4.     Εξασκήσει το μυαλό του ώστε να ελέγχει την ακριβή τήρηση των προηγούμενων. Πράγμα που σημαίνει, ότι πιθανόν να χρειασθεί να κάνουμε ριζικές αλλαγές στον τρόπο που ζούμε, κάτι που για τους περισσότερους ανθρώπους δεν είναι επιθυμητό. Κλείνω αυτό το άρθρο επισημαίνοντας ότι πίσω από την Δημιουργία κρύβεται η αλλαγή.