Είναι η Πληροφορία Γνώση;

Η πληροφορία είναι μια έννοια που, αν αναζητήσετε την ερμηνεία της, θα κολυμπήσετε σε βαθιά νερά. Δεν υπάρχει ένας σαφής και ακριβής ορισμός. Η έννοια, ανάλογα με το επιστημονικό πεδίο ή το χώρο στον οποίο χρησιμοποιείται, αποκτά διαφορετική σημασία. Ωστόσο στην καθημερινή της χρήση η έννοια της Πληροφορίας μπορεί να προσδιορισθεί με έναν από τους παρακάτω ορισμούς ή και με τους τρείς διαβάζοντας τον καθένα συμπληρωματικά ως προς τους άλλους

     Γνώση που αφορά πράγματα όπως πράξεις, έννοιες, αντικείμενα, γεγονότα, ιδέες ή διεργασίες που μέσα σε συγκεκριμένο κείμενο έχουν μια ιδιαίτερη σημασία (στο σχολικό βιβλίο Ανάπτυξη Εφαρμογών σε Προγραμματιστικό Περιβάλλον)

Πληροφορία: 1) Κάθε στοιχείο που έχει ενδιαφέρον για κάποιον, που θα ήθελε κάποιος να το γνωρίζει, ειδικότερα οτιδήποτε ασυνήθιστο, μη κοινότοπο ή προσδοκώμενο λέγεται σε κάποιον. 2) Κάθε στοιχείο που μεταδίδεται από μια πηγή (μέσο ενημέρωσης κτλ.) σε κάποιον δέκτη, κάθε ενημερωτικό στοιχείο. 3) Το περιεχόμενο των σημάτων που διαβιβάζονται μέσω των διαφόρων μέσων επικοινωνίας και ενημέρώσες (τηλέφωνο, τηλεόραση κτλ. (ΓΕΩΡΓΙΟΣ Δ. ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗΣ, Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας)

3.      Πληροφορία: Κάθε στοιχείο γνώσης ή κρίσης που μεταδίδεται με τη βοήθεια
του λόγου, του ήχου ή της εικόνας, καθώς και με το σύνολο των συμβόλων που είναι κατανοητά στους ανθρώπους, με σκοπό να τους ενημερώσει για κάποιο γεγονός ή θέμα (ΕΜΜ. ΚΡΙΑΡΑΣ, Νέο Ελληνικό Λεξικό της Σύγχρονης Δημοτικής γλώσσας)

Το παρόν άρθρο επικεντρώνεται στη σχέση της Πληροφορίας με τη Γνώση. Είναι η Πληροφορία Γνώση; Η Πληροφορία προκύπτει από δεδομένα όταν τους προσδώσουμε κάποια σημασία. Τα δεδομένα εμπλουτισμένα με σημασία είναι πληροφορία, αλλά δεν είναι Γνώση. Απλά προστίθεται ένα στοιχείο ακόμη σ’ αυτά που είδη γνωρίζουμε. Θα μπορούσε κανείς να το διατυπώσει και αλλιώς. Η πληροφορία είναι ένα στοιχείο που δεν γνωρίζουμε.

Η πληροφορία, όμως, μπορεί να παράγει γνώση και να επηρεάσει ανοικτά συστήματα που είναι σε θέση να επεξεργασθούν την πληροφορία.

Η πληροφορία προέρχεται από μια πηγή που μπορεί να είναι ανιχνεύσιμη, μπορεί και όχι. Η πηγή παράγει την πληροφορία η οποία στη συνέχεια μεταδίδεται στο δέκτη. Άμεσα διακρίνουμε δύο παράγοντες που επηρεάζουν το τι θα λάβει ο δέκτης. Η αξιοπιστία της πηγής και η αξιοπιστία του τρόπου και μέσου μετάδοσης.

Όταν η πληροφορία γίνει αντιληπτή από το δέκτη, ο δέκτης θα πρέπει να κατανοήσει και να ερμηνεύσει αυτό που θα παραλάβει. Άλλοι δύο, λοιπόν, παράγοντες που υπεισέρχονται στη διαδικασία. Πόσο ευαίσθητος είναι ο δέκτης για να αντιληφθεί τη σημασία της πληροφορίας και σε τι βαθμό; Τι δυνατότητες έχει ο δέκτης να κατανοήσει και να ερμηνεύσει αυτό που παρέλαβε;

Σ’ αυτό το στάδιο η πληροφορία δεν έχει γίνει γνώση. Η πληροφορία μετουσιώνεται σε γνώση όταν συγχωνευθεί με την προϋπάρχουσα γνώση. Η διαδικασία της συγχώνευσης περιλαμβάνει την επεξεργασία της πληροφορίας και την αντιπαραβολή των προϊόντων αυτής της επεξεργασίας με την πραγματικότητα.

Ας σημειωθεί ότι η επίδραση της πληροφορίας σε ανοικτά συστήματα, είτε αυτή έχει μετατραπεί σε γνώση είτε όχι, μπορεί να είναι συνταρακτική. Λέγοντας ανοικτά συστήματα εννοούνται συστήματα που μπορούν να δεχθούν την πληροφορία. Με άλλα λόγια να περιλαμβάνουν ένα δέκτη της πληροφορίας, και να είναι σε θέση να δεχθούν εξωγενή ερεθίσματα. Ο δέκτης αυτός, που είναι μέρος του συστήματος, γίνεται με τη σειρά του πηγή για την πληροφόρηση των άλλων μερών του συστήματος. Είναι αυτονόητο ότι και σ’ αυτή τη μετάδοση ισχύουν τα παραπάνω. Το σύστημα πλέον βρίσκεται σε διαδικασία αλλαγής. Η αναπαραγωγή της πληροφορίας από τα επιμέρους στοιχεία του συστήματος επηρεάζει το σύστημα. Το παράδειγμα που ακολουθεί είναι μια προσπάθεια να διευκρινισθεί το παραπάνω θεωρητικό πλαίσιο.

Ο διευθυντής μιας εταιρείας λαμβάνει στο γραφείο του ένα τηλεφώνημα που προειδοποιεί  ότι επίκειται έκρηξη βόμβας στο κτήριο από την Α τρομοκρατική οργάνωση. Η πηγή, η φωνή δηλαδή στο τηλέφωνο, μπορεί να είναι απειλητική, ψυχρή, σοβαρή. Μπορεί όμως και να έχει εκείνα τα χαρακτηριστικά που υποδηλώνουν φάρσα. Πόσο αξιόπιστη είναι η τρομοκρατική οργάνωση Α; Πόσο ξεκάθαρα μπορεί να γίνει αντιληπτό αν πρόκειται για φάρσα ή για κάτι σοβαρό; Ο διευθυντής που  λαμβάνει την πληροφορία τη δυνατότητες έχει να αξιολογήσει τη σοβαρότητα της κατάστασης;

Μέχρι να αρχίσει η επεξεργασία της πληροφορίας από ειδικούς της αστυνομίας, και να αξιολογηθεί η  πληροφορία, με βάση προηγούμενη πείρα και γνώση σχετικά με την οργάνωση Α, η πληροφορία δεν αποτελεί γνώση. Δεν γνωρίζουμε, δηλαδή, αν πράγματι επίκειται έκρηξη βόμβας.

Η επίδραση της πληροφορίας στο σύστημα της εταιρείας είναι αυτονόητη. Η πληροφορία θα διαρρεύσει στους υπαλλήλους και ο καθένας από αυτούς θα γίνει δέκτης της πληροφορίας, αλλά συγχρόνως και πομπός, γιατί, κατά πάσα πιθανότητα, θα μεταδώσει και θα συζητήσει την πληροφορία με κάποιον συνάδερφό του. Αυτή η κατ’ επανάληψη μετάδοση της πληροφορίας, υπόκειται σε όλους τους παραπάνω παράγοντες που επηρεάζουν την πληροφορία. Για όσους το γνωρίζουν, ας θυμηθούν το παιδικό παιχνίδι «σπασμένο τηλέφωνο». Το σύστημα, τα γραφεία της εταιρείας, βρίσκονται πλέον σε αναβρασμό. Η αναστάτωση εμποδίζει τη συγκέντρωση σε εργασιακά καθήκοντα και οι υπάλληλοι επεξεργάζονται την πληροφορία και προσπαθούν να την μετατρέψουν σε γνώση. Δεν γνωρίζουν αν υπάρχει βόμβα ή όχι.

Ένα συμπέρασμα, που προκύπτει από την παραπάνω ανάλυση, είναι ότι θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στην υποδοχή και την επεξεργασία των πληροφοριών. Ποια είναι η πηγή; Με ποιο τρόπο φθάνει η πληροφορία και πώς την αντιλαμβανόμαστε; Έχουμε τη δυνατότητα να την επεξεργασθούμε ή μήπως χρειαζόμαστε βοήθεια; Μόνο έτσι μπορούμε να μετουσιώσουμε την πληροφορία σε γνώση. Τίθεται βέβαια το ερώτημα, πότε πραγματικά γνωρίζει κάποιος κάτι; (Για ένα άρθρο σχετικό με τη γνώση εδώ)